Memoria 3.1 en Memoria 4.1 zijn geschreven voor de domeingebonden richtingen uit de doorstroomfinaliteit en voor alle richtingen uit de dubbele finaliteit. Deze richtingen krijgen één uur geschiedenis per week.
Traditie en vernieuwing
9 Een mens van de wereld
Humanisme en renaissance (ca. 1400 – ca. 1600)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Periodisering in de geschiedenis: wat met de renaissance als tijdsperiode?
10 Op zoek naar het ware christelijke geloof
Religieuze verdeeldheid (ca. 1500 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Spotprenten als propagandawapen in de godsdienstige conflicten
11 De werking van de wereld
Op zoek naar wetenschappelijke kennis
(ca. 1500 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Hedendaagse beeldvorming overde geleerden in de 16de en 17de eeuw
Almacht en onmacht
12 Vechten of praten?
Internationale politiek in Europa (ca. 1500 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Ottomaanse soldaten in westerse bronnen
13 De vorst uitgedaagd
Eenheid en scheiding in de Nederlanden
(ca. 1500 – ca. 1650)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Propaganda in de opstand in de Nederlanden
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Willem van Oranje in de collectieve herinnering
14 De Zonnekoning
Hoogtepunt van vorstelijk absolutisme
(Frankrijk, 1661-1715)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Liefde en haat voor de Zonnekoning
15 Weg met de tiran! Leve de koning!
Naar een constitutionele monarchie en een parlementair regime (Engeland, 1485 – ca. 1750)
De scharniereeuw (ca. 1750 – ca. 1815)
16 Onder Stroom
De Industriële Revolutie (ca. 1700 – ca. 1815)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Waarom geen industriële revolutie in China?
17 Durf te denken!
De verlichting (ca. 1680 – ca. 1800)
18 Naar een democratische samenleving
De Amerikaanse en de Franse revolutie
(ca. 1750 – ca. 1815)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Was de Boston Massacre een bewuste massamoord?
Inhoud Memoria 4.2 Handboek
1 Een nieuwe tijd van heksen en duivels
Werken aan geschiedenis
De vroegmoderne tijd (ca. 1450 - ca. 1750)
2 Een nieuwe wereld vol ontmoetingen
Interculturele contacten in de vroegmoderne tijd
(ca. 1450 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Columbus: Amerikaanse held of geromantiseerde geschiedenis?
Leven en overleven
3 Het wel en wee van de bevolking
Demografische ontwikkelingen (ca. 1500 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Schatting van de wereldbevolking in de 17de eeuw
4 Een standenmaatschappij in ontwikkeling
Samenleven in de vroegmoderne tijd
(ca. 1500 – ca. 1750)
5 Kwetsbare groepen
Sociale zorgen in de vroegmoderne tijd
(ca. 1500 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Stereotypering van anders-zijn
Werk en vertier
6 Productie
Landbouw en nijverheid in de vroegmoderne tijd
(ca. 1450 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Bruegel: fotojournalist of cartoonist?
7 Draaischijven van de handel
Handelsmetropolen in vroegmodern Europa
(ca. 1500 – ca. 1750)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De Gouden eeuw, slechts een bladgouden laagje?
8 Geld moet rollen
Levensstandaard, koopkracht en consumptie
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Verlekkerd op koffie, thee en chocolademelk
Tweede middeleeuwen (11de ‒ midden 14de eeuw)
7 Leven en werken in de stad
Economie in de tweede middeleeuwen (11de - midden 14de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De (on)aantrekkelijke stad
8 Nieuwe rijken, nieuwe armen
Sociale verhoudingen in de stad (11de - midden 14de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Zoek de vrouw
9 Geloof, kunst en geleerdheid in de stad
Stedelijke cultuur in de tweede middeleeuwen
(11de - midden 14de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Christen zijn in de stad
10 De strijd om de macht
Politiek in de tweede middeleeuwen (11de - midden 14de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De Guldensporenslag: een onuitputtelijk symbool
11 Vreemd en (on)aantrekkelijk
De confrontatie van de middeleeuwse samenleving met de rest van de wereld
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Turkse duivels en christenhonden: kruistochtpropaganda
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Marco Polo en de wonderen van de Oriënt
De middeleeuwse wereld in verandering
12 COVID-19: de pest van de 21ste eeuw?
Een vergelijkend onderzoek
13 De bedrijvige stad
Leven in de overgang van de middeleeuwen naar de vroegmoderne tijd
14 Rijkdom, macht en praal
De Nederlanden in de 15de - 16de eeuw
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De overgang van de middeleeuwen naar de vroegmoderne tijd in beeld
Inhoud Memoria 3.2 Handboek
1 Koning Arthur: verleden, mythe en geschiedenis
Werken aan geschiedenis
2 West en oost op nieuwe wegen
Van de klassieke oudheid naar de middeleeuwen
(3de - 6de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Justinianus: roemrijke verlosser of stompzinnige ezel?
Eerste middeleeuwen (6de ‒ 10de eeuw)
3 Leven van het land
Economie in de eerste middeleeuwen (6de - 10de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Van grondspoor tot reconstructie
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Wie heeft schrik van de Noormannen?
4 Een christendom met een nieuw gelaat
Cultuur in de eerste middeleeuwen (6de - 10de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Sporen van een heidens verleden
5 Verdeeldheid en eenheid bij de Franken
Politiek in de eerste middeleeuwen (6de - 10de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Einhard over Karel de Grote
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Karel de Grote: een historische figuur met veel gezichten
6 Van nomaden in de woestijn tot heersers over een uitgestrekt gebied
De Arabische samenleving in de eerste middeleeuwen (6de - 10de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Kijken naar vreemden: Arabieren over Europeanen
Memoria 3.2 en Memoria 4.2 zijn geschreven voor de domeinoverschrijdende richtingen uit de doorstroomfinaliteit. Deze richtingen krijgen twee uur geschiedenis per week.
TERUG NAAR BOVEN
Heldere verdeling van de leerstof
Inhoud Memoria 3.1
1 Ridders: verleden, heden en geschiedenis
Werken aan geschiedenis
2 West en oost op nieuwe wegen
Van de klassieke oudheid naar de middeleeuwen (3de – 6de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Justinianus: goddelijke keizer of stompzinnige ezel?
Eerste middeleeuwen (6de – 10de eeuw)
1 Leven van het land
VRAAG 1 Hoe leefden de mensen in West-Europa in de eerste middeleeuwen?
VRAAG 2 Hoe stimuleerden de geringe landbouwoverschotten in de eerste middeleeuwen de handel?
VRAAG 3 Welke rol speelden de Noormannen in de samenleving van de eerste middeleeuwen?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Noormannen in de hedendaagse populaire media
2 Een christendom met een nieuw gelaat
VRAAG 1 Hoe werd het christendom in de eerste middeleeuwen de dominante religie in West-Europa?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Sporen van een heidens verleden
VRAAG 2 Hoe beleefden de monniken het christendom in de abdijen?
5 Verdeeldheid en eenheid bij de Franken
VRAAG 1 Hoe kwam in de eerste middeleeuwen in West-Europa tijdelijk een nieuw rijk tot stand?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Einhard over Karel de Grote
VRAAG 2 Hoe bestuurde de Frankische koning zijn rijk?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Karel de Grote: vader van Europa?
6 Van nomaden in de woestijn tot heersers over een uitgestrekt gebied
De Arabische samenleving in de eerste middeleeuwen (6de – 10de eeuw)
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Kijken naar vreemden: Arabieren over Europeanen
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Een beslissende slag?
4 De Nieuwe Wereld in Europa
Economische ontwikkelingen in de 17de en 18de eeuw
VRAAG 1 Welke veranderingen kwamen er op het bord van de Europeanen in de 17de en 18de eeuw?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Wat schafte de pot?
VRAAG 2 Hoe veranderden de steden in de 17de en 18de eeuw in Europa?
VRAAG 3 Wat veranderde er op de werkvloer in de 17de en 18de eeuw in Europa?
VRAAG 4 Waarom veranderde het bevolkingscijfer in 18de eeuw in Europa?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Een sterftedaling met meerdere oorzaken
5 Op het pad van vernieuwing
Nieuwe inzichten in de 17de en 18de eeuw
VRAAG 1 Welke nieuwe inzichten ontstonden in de 17de en 18de eeuw over de samenleving?
VRAAG 2 Welke nieuwe inzichten ontstonden in de 17de en 18de eeuw over de geneeskunde?
VRAAG 3 Welke nieuwe inzichten ontstonden in de 18de eeuw over hekserij?
VRAAG 4 Welke nieuwe inzichten ontstonden in de 18de eeuw over de rechten van de vrouw?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De positie van de vrouw in de 18de eeuw
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De verlichting en vrouwenemancipatie
6 De macht aan het volk?
Politieke revoluties in de 18de eeuw
VRAAG 1 Welke oorzaken hadden de Amerikaanse en de Franse Revolutie?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Een kritische kijk op de Boston Massacre (1770)
VRAAG 2 Welke kenmerken hadden de Amerikaanse en de Franse Revolutie?
VRAAG 3 Welke gevolgen hadden de Amerikaanse en de Franse Revolutie?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Een Britse kijk op de Franse Revolutie
VRAAG 4 Hoe leefden de ‘Amerikaanse’ soldaten tijdens de Amerikaanse Revolutie?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Soldaten achter de frontlinie
Er komen andere tijden
Algemene synthese
Inhoud Memoria 4.1
Antwerpen in de kou
Werken aan geschiedenis
1 De zoektocht naar rijkdom
Het vroegmoderne kolonialisme
VRAAG 1 Waarom lag Columbus mee aan de basis van het vroegmoderne kolonialisme?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Het logboek van Columbus
VRAAG 2 Hoe zag het Incarijk eruit voor en na de vroegmoderne koloniale ontmoeting?
VRAAG 3 Wat waren de gevolgen van het vroegmoderne kolonialisme?
VRAAG 4 Hoe keek de kolonisator naar de gekoloniseerde?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Het koloniale verleden anders bekeken
2 De kritische mens verlegt grenzen
Het humanisme
VRAAG 1 Welke nieuwe ideeën had Maarten Luther?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Hoe keken katholieken en protestanten naar elkaar?
VRAAG 2 Welke nieuwe ideeën had Andreas Vesalius?
VRAAG 3 Welke nieuwe ideeën had Leonardo da Vinci?
VRAAG 4 Welke nieuwe ideeën had Juan Luis Vives?
3 De macht aan de vorst
Het vorstelijk absolutisme
VRAAG 1 Hoe controleerde de absolute vorst het politieke leven?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Een kijk op het beleid van Alva
VRAAG 2 Hoe controleerde de absolute vorst het economische leven?
VRAAG 3 Hoe controleerde de absolute vorst het culturele leven?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Het verfilmde leven van Elizabeth I
VRAAG 4 Hoe controleerde de absolute vorst het sociale leven?
Tweede middeleeuwen (11de – midden 15de eeuw)
7 Leven en werken in de stad
VRAAG 1 Hoe produceerden de boeren in de tweede middeleeuwen voldoende landbouwoverschotten om de stedelijke bevolking te voeden?
VRAAG 2 Welke rol speelde de stedelijke bevolking in de open landbouwsamenleving van de tweede middeleeuwen?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De (on)aantrekkelijke stad
VRAAG 3 Hoe veranderde het leven in de stad de sociale verhoudingen?
VRAAG 4 Hoe pasten de steden in Vlaanderen in een netwerk van langeafstandshandel?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
COVID-19: de pest van de 21ste eeuw?
8 Geloof, kunst en samenleven in de stad
VRAAG 1 Hoe beleefden de mensen het christendom in de middeleeuwse stad?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Christen zijn in de stad
VRAAG 2 Hoe beïnvloedde de stedelijke samenleving de christelijke kunst?
VRAAG 3 Hoe gingen de christenen in de tweede middeleeuwen om met minderheden?
9 De strijd om de macht
VRAAG 1 Hoe evolueerde de macht van de koningen in de tweede middeleeuwen?
VRAAG 2 Hoe ontwikkelden steden zich tot een politieke macht?
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De Guldensporenslag: een onuitputtelijk symbool
10 Vreemd en (on)aantrekkelijk
De confrontatie van de middeleeuwse samenleving met de rest van de wereld
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Turkse duivels en christenhonden: kruistochtpropaganda
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
Buiten-Europese samenlevingen en het historisch referentiekader
11 Rijkdom, macht en praal
De Nederlanden in de 15de – 16de eeuw
WERKEN AAN GESCHIEDENIS
De overgang van de middeleeuwen naar de vroegmoderne tijd in beeld
Algemene synthese